Team zmieniający perspektywę się powiększył! :)Poznajcie Katarzynę Wielgosz.Nasza mistrzyni wizualna.Nasz wulkan kreatywności i oaza spokoju w jednym.Za chwilkę pani psycholog.Zakochana w koreańskim kinie.Zdolniacha. Poznasz ją po najcudowniejszym bujo na świecie.Dziś możecie ją przeczytać, bo zagościła na blogu z bardzo ciekawym artykułem.Czytajcie, inspirujcie się i podawajcie dalej!
Wielu młodych trenerów, którzy dopiero zaczynają swoją przygodę z pracą z grupą zastanawia się, skąd czerpać wiedzę i ćwiczenia dla trenerów, które są niezbędne na sali szkoleniowej. Jak upewnić się, że treści które przekazują są prawdziwe i rzetelne? W jaki sposób zyskać zaufanie wśród swoich klientów? Z odpowiedzią przychodzi psychologia oraz własne kreatywne nastawienie.
Dziedzina nauki jaką jest psychologia jest kopalnią wiedzy, która tylko czeka, aż ktoś ją wykorzysta. Teorie rozwoju, motywacji, samooceny i kreatywności… znajdziemy informacje o każdej dziedzinie funkcjonowania ludzi.
Używając teorii psychologicznych jako bazy, możemy stopniowo budować własny wizerunek jako trenera rzetelnego oraz opierającego swoją pracę na dowodach empirycznych i sprawdzonych teoriach.
W artykule zaprezentuję, jak w szybki sposób wykorzystać istniejące teorie psychologiczne i na ich podstawie stworzyć ćwiczenia dla trenerów, które idealnie nadają się do wykorzystania na sali szkoleniowej.
TEORIA POTRZEB MCCLELLAND’A – TEORIE MOTYWACJI
McClelland[1] w swojej teorii skupia się na potrzebach wyższego rzędu i wyróżnia trzy główne motywatory działania/potrzeby:
- potrzeba osiągnięć
- potrzeba afiliacji
- oraz potrzeba władzy
Potrzeba osiągnięć, która dotyczy chęci otrzymywania pochwał i uznania za własne osiągnięcia. Silna potrzeba osiągnięć prowadzi do większej skłonności do przejmowania odpowiedzialności za wykonywanie zadań. Osoby charakteryzujące się wysoką potrzebą osiągnięć wyżej cenią sukces wykonania zadania i pozytywny feedback od gratyfikacji pieniężnej, która może być z nim związana.
Potrzeba afiliacji, czyli zwana także potrzebą przynależenia, dotyczy osób, które charakteryzują się silnym dążeniem do aprobaty, tendencją do ugodowego podejścia do ludzi, których darzą szacunkiem oraz szeroko rozumiane zainteresowanie uczuciami innych. Ludzie z silną potrzebą afiliacji preferują zadania zespołowe, oraz prace zapewniające im możliwość kontaktu z różnorodnymi ludźmi.
Ostatnia z wymienionych potrzeb, potrzeba władzy, która zakłada, iż osoba czuje się dobrze w roli wymagającej od niej wydawania poleceń, nadzorowania pracy i instruowania podwładnych.
PRZYKŁAD ĆWICZENIA DLA TRENERÓW
Po zapoznaniu się uczestników szkolenia, podaj im następujące polecenia:
“Zastanów się i zapisz, która z trzech potrzeb jest w tym momencie dla Ciebie najważniejsza.”
Następnie poproś uczestników aby na nowej kartce zapisali cel, do którego chcieliby dążyć. Następnie poproś, aby rozpisali powody dla których chcą go osiągnąć i jakie korzyści mogą z tego wyniknąć.
“A teraz, na nowej kartce, zapisz jeden cel, który chciałabyś/chciałbyś osiągnąć. Może dotyczyć Twojej pracy, rodziny, nauki lub po prostu życia codziennego.
Następnie wypiszcie powody dla których chcesz go osiągnąć oraz wszystkie pozytywne skutki z niego wynikające.”
Po wykonaniu tej części uczestnicy mają za zadanie dopasować wypisane przez siebie powody do jednej z kategorii potrzeb, którą będą spełniać.
“Spróbujcie teraz dopasować każdy z powodów/korzyści do jednej z kategorii potrzeb. Następnie policzcie, która potrzeba byłaby najbardziej spełniona poprzez dojście do tego celu. Czy jest ona spójna z potrzebą, którą zapisaliście na początku ćwiczenia?”
Tego typu ćwiczenia dla trenerów można zamknąć serią pytań pogłębiających refleksję, czyli np.: Jakie wnioski nasuwają Ci się po wykonaniu tego zadania? Czy uważasz, że wybrany przez Ciebie cel jest zgodny z Twoimi potrzebami i oczekiwaniami? Czy dałbyś/dałabyś radę przeformułować wybrany przez siebie cel tak, aby był spójny z potrzebą dla Ciebie najważniejszą?
ASOCJACYJNA KONCEPCJA TWÓRCZOŚCI MEDNICKA I MEDNICKA
Według tej teorii[2], twórczość opiera się na tworzeniu odległych skojarzeń, łączeniu dwóch idei, a więc zagadnień czy tematów, które zwykle występują samodzielnie. Przyjmuje się, iż tworzenie nowych kombinacji skojarzeniowych opierać może się na:
- przypadku
- podobieństwie znaczeniowym lub fizycznym
- zapośredniczeniu (łączenie dwóch niepowiązanych ze sobą idei członem pośredniczącym).
Według tej teorii najbardziej twórcze są osoby, które nie posiadają wielu dominujących skojarzeń, czyli tych które przywołują z pamięci najszybciej po usłyszeniu hasła, np. jajko – kura – wieś.
PRZYKŁAD ĆWICZENIA DLA TRENERÓW
Przed zaprezentowaniem uczestnikom teorii poproś aby każdy podał pierwsze słowo które przychodzi im do głowy w danym momencie:
“Proszę was, abyście teraz kolejno podali mi jedno słowo, które przychodzi wam do głowy. Nie ważne jakiego tematu dotyczy oraz jaką jest częścią mowy. Zapiszę je na flipchartcie, będą nam potrzebne do późniejszego ćwiczenia. Ja zacznę…”.
Po zaprezentowaniu teorii przechodzimy do głównego zadania. Wraz z grupą spróbuj stworzyć historię używając słów podanych wcześniej.
“Teraz chcę was zaprosić do stworzenia historii. Każda osoba poda jedno zdanie które będzie kontynuacją historii zaczętej w poprzednim. Zdania muszą zawierać kolejno po jednym słowie, które podaliście wcześniej. Postarajmy się, aby historia była spójna. Ja zacznę…”.
Takie ćwiczenia dla trenerów można wykorzystać na warsztatach dotyczących kreatywnego myślenia i twórczości, ale także jako energizer. Chwila pozytywnego i kreatywnego myślenia pomoże zmotywować grupę do dalszej pracy.
POCZUCIE KONTROLI W TEORII SPOŁECZNEGO UCZENIA SIĘ
Początków tworzenia się pojęcia poczucia kontroli można doszukiwać się w Teorii Społecznego Uczenia się Juliana Rottera[3]. Poczucie kontroli (lokalizacja kontroli, locus of control – LOC) jest indywidualną własnością jednostki. Traktowane jest jako jeden z wymiarów osobowości o dwóch biegunach: poczucie kontroli zewnętrzne oraz poczucie kontroli wewnętrzne. LOC zewnętrzne odnosi się do przekonania, iż osoba nie ma wpływu na wynik swojego działania, a otrzymane rezultaty są od niej niezależne. LOC wewnętrzne to przekonanie, iż działanie jednostki ma bezpośredni wpływ na otrzymane rezultaty i istnieje związek pomiędzy jej zachowaniem a wynikiem.
Jednostka stara się zaspokoić swoje potrzeby poprzez zachowania instrumentalne. Ścisłe powiązanie pomiędzy zachowaniem a wzmocnieniem po nim otrzymanym przyczyniają się do wytworzenia oczekiwań co do rezultatów przyszłych zachowań.
Aby móc przewidzieć zachowanie osoby, należy jednak brać pod uwagę jej subiektywne postrzeganie źródła wzmocnienia i oceny typu sytuacji. Oczekiwany związek pomiędzy zachowaniem a wzmocnieniem, uznany jest za funkcję oczekiwań zgeneralizowanych i oczekiwań specyficznych dla danej grupy sytuacji.
PRZYKŁAD ĆWICZENIA DLA TRENERÓW
Poproś grupę, aby na kartce zapisali przykładowe zdarzenie życiowe (oraz jego rezultat), na które nie mieli wpływu i ocenienie, na ile procent nie mieli nad nim kontroli.
“Proszę was, abyście na karteczkach zapisali jakieś przykładowe zdarzenie z waszego życia, które w waszej ocenie było poza waszą kontrolą, np. uciekł mi autobus. Następnie cenienie w ilu procentach nie mieliście na nie wpływu oraz napisanie jaki był rezultat tego zdarzenia”.
Następnie wraz z grupą omawiacie zdarzenia (losowo lub osób chętnych) np. przy pomocy burzy mózgów lub pracy w grupie, zadając następujące pytanie:
“Jakie działania mogły zostać podjęte, aby mieć większy wpływ na zaistniałą sytuację?”
Na koniec, po omówieniu zdarzeń poproś osoby o ponowne ocenienie. Na ile procent uważają, że mogły mieć wpływ na sytuację znając serię działań, które mogły na nią wpłynąć i zakończyć zadanie rundą?
Jak widzicie, psychologia jest idealnym źródłem wiedzy i inspiracji na bazie których możemy w kreatywny sposób tworzyć ćwiczenia dla trenerów. Dzięki odrobinie kreatywnego podejścia, wiedzę tę można wykorzystać do tworzenia licznych zadań dla grup szkoleniowych :)
Autorka artykułu: Katarzyna Wielgosz
P.S. Jeśli chciałbyś zapoznać się i przetestować różne narzędzia przydatne na sali szkoleniowej lub pracy z indywidualnym klientem, zapraszamy Cię do zapisania się na Warsztat Kreatywny 4.0 NARZĘDZIA dla coachów, trenerów i liderów :)
PODOBNE WPISY:
2. Jak poprowadzić kreatywne spotkanie z zespołem?
3. Jak przetrwać 8 h szkolenia online w roli trenera?
Bibliografia:
[1] Miler-Zawodniak, A. (2012). Teorie potrzeb jako współczesne teorie motywacji. Obronność – Zeszyty Naukowe Wydziału Zarządzania i Dowodzenia Akademii Obrony Narodowej, 4, 101-116
[2] Lipka, A. (2012). Wybrane teorie twórczości – wnioski dla kształtowania kreatywnego kapitału ludzkiego. W: A. Lipka (red.), Kształtowanie kreatywnego kapitału ludzkiego (wybrane zagadnienia). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach
[3] Krasowicz-Kupis, G. M. i Wojnarska, M. (2017). Kwestionariusz do badania poczucia kontroli – wersja zrewidowana KBPK-R : podręcznik. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego
