Po prostu o emocjach #Recenzja 18

Książka “Po prostu o emocjach. Jak radzić sobie z nimi w życiu osobistym i zawodowym” autorstwa Anity Rawy-Kochanowskiej jest bardzo treściwym przewodnikiem po odczuwanych przez nas emocjach. Język książki dostosowany jest do każdego rodzaju czytelnika. Zainteresuje zarówno kogoś, kto dopiero wchodzi w barwny świat rozumienia emocji, jak i osobę z wykształceniem psychologicznym, która chciałaby poszerzyć wiedzę z tego tematu.

Co ważne, poznawanie emocji, ich rozumienie i umiejętność radzenia sobie z nimi – stało się w dzisiejszym świecie bardzo potrzebne. Odczuwamy teraz, jak chyba nigdy dotąd, emocjonalną paletę niemal w jednym czasie i jednego dnia. Potrafimy czuć od radości, ekscytacji i zadowolenia z codzienności, przez zaskoczenie, niepewność pomieszaną ze smutkiem, złość na obostrzenia i gniew na brak kontroli…. To moment, w którym warto zwrócić się ku emocjom i spróbować je zrozumieć i poznać. To moment na takie właśnie książki, które mogą być swoistym drogowskazem po złożonym emocjonalnym świecie.

Czytając lekturę, szukałyśmy jej praktycznej odsłony (w recenzowaniu wzięła udział także Katarzyna Wielgosz, z którą współpracuję). Wypatrywałyśmy takich elementów, które mogą jak najbardziej służyć Wam – moim Czytelnikom. A, z racji, że najczęściej pracuję z liderami, zespołami, coachami i trenerami – tak też ułożony jest artykuł. Pokazujemy co każdy z Was może znaleźć w książce dla siebie. Bo, że ją polecamy, to już oczywiste :)

Zostać liderem – uporać się z lękiem

Liderzy mają niemałe wyzwanie, bo z jednej strony potrzebują twardych wskaźników, efektywności, KPI, a z drugiej mają do czynienia po prostu – z człowiekiem i jego emocjami. Sami także mierzą się z emocjonalnymi huśtawkami. Dlatego uważamy, że książka może pięknie uzupełnić ich wiedzę i ułatwić zarządzanie ludźmi.

Jeden z rozdziałów, który szczególnie może przydać się świeżo awansowanym liderom, to ten dotyczący lęku.

Niedawno zostałeś liderem zespołu? Awans wiązał się z przyjęciem nowych obowiązków i nie jesteś pewien czy sobie z nimi poradzisz? Odczuwasz dyskomfort, który blokuje Twoje działania? Być może źródłem tego stanu jest lęk, wiążący się z nowym stylem funkcjonowania w pracy. Jednak, żeby móc przezwyciężać lęk, trzeba najpierw umieć go zdiagnozować. Dopiero wtedy możemy zacząć zastanawiać się, jak sobie z nim radzić.

W rozdziale czwartym zatytułowanym “Lęk” opisane zostały “składniki” lęku, którymi są: odczucia (komponent fizyczny), myśli (komponent poznawczy) i zachowania (komponent behawioralny).

Myśli lidera a zniekształcenie poznawcze

Ważnym aspektem postrzegania przez nas sytuacji w kategoriach zagrożenia czy niebezpieczeństwa są nasze myśli. Dlatego istotne wydaje się rozpatrzenie i zapoznanie się ze zniekształceniami poznawczymi, które mogą być rezultatem lęku, a także go napędzać. Popatrz, które z tej listy dotyczą Ciebie.

Niezwracanie uwagi na pozytywy – niedocenianie własnych zalet, osiągnięć, sukcesów i uznawanie ich za nieważne.
Nadmierne uogólniania – wychodzenie z założenia że po jednej porażce na pewno pojawią się kolejne.
Katastrofizowanie – zakładanie, iż wydarzy się najgorsza z możliwości.
Czarne okulary – przecenianie negatywów, skupianie się jedynie na negatywnych aspektach.
Myślenie czarno – białe – inaczej zwane myśleniem zero-jedynkowym, postrzeganie sytuacji czy ludzi w kategoriach “wszystko albo nic”.
Czytanie w myślach – przekonanie, zakładanie, że wiemy co myślą inni przy braku posiadania wystarczających dowodów.
Przewidywanie przyszłości – czarnowidztwo przyszłych zdarzeń, zakładanie porażki.
Etykietowanie – przypisywanie cech negatywnych sobie i innym.
Nadużywanie twierdzeń “muszę”, “powinienem”, “trzeba” – skupianie się na tym co powinno być, a nie na tym, co jest.

Co widzisz? Jakie myśli pojawiają się w Twojej liderskiej głowie? Warto wiedzieć, że brak krytycznej analizy pojawiających się myśli może doprowadzić do nasilenia się uczucia lęku. To z kolei może negatywnie wpłynąć na pracę. Dlatego tak ważne jest, aby dobry lider umiał oceniać swoje emocje, przyglądać się im oraz wiedzieć jak sobie z nimi radzić.

Wypalenie zawodowe a praca w zespole

Pracując z zespołami, często obserwuję, że jednym z kluczowych tematów wielu organizacji jest wypalenie zawodowe. Członkowie zespołów, którzy czują się wypaleni, swoim zachowaniem bez wątpienia wpływają na pozostałe osoby. Warto więc znać to zjawisko, umieć je rozpoznawać i u siebie i u innych, by jak najszybciej podjąć pewne działania naprawcze. Ja zaś, nawet świetnie dziś działające zespoły, uczulam na tą emocjonalną sferę i zachęcam do podejmowania działań prewencyjnych. Warto dbać o siebie i zespołowe relacje tu i teraz, zawsze, a nie dopiero w kryzysowych momentach i w chwili gdy zespołowe konflikty, czy wypalenie narośnie.

Uważa się, iż wypalenie dotyka głównie osób, których zawód wymaga bezpośredniej pracy z innymi ludźmi, zaangażowania w kontakty interpersonalne oraz rozwijania i szlifowania zdolności społecznych.^[1] Wykonujesz właśnie taki zawód? Niewątpliwie, praca w zespole także wiąże się z długoterminową pracą z innymi ludźmi. Samo wypalenie zawodowe negatywnie wpływa zarówno na pracę jednostki, jak i całego zespołu.

Model wypalenia zawodowego

W książce „Po prostu o emocjach” autorka prezentuje model wypalenia zawodowego autorstwa Christine Maslach. Według tej teorii na wypalenie zawodowe składają się trzy następujące elementy:

Wyczerpanie emocjonalne, które jest skutkiem wymęczenia psychicznego lub rezultatem zbyt częstych kontaktów interpersonalnych. Jego objawiamy są: utrata sił, zmęczenie, drażliwość i skłonność do irytacji, a także dolegliwości somatyczne jak ból głowy czy kłucie w klatce piersiowej. Mogą pojawiać się także myśli takie jak: Nie mam siły. Nie potrafię się zmusić do pracy. Mam dość.
Brak poczucia osobistych osiągnięć i kompetencji, które przejawiają się obniżonym lub całkowitym brakiem satysfakcji z pracy, które prowadzi do: rozczarowania sobą i pracą, poczucia braku kontroli czy niechęci i nawet wstrętu do pracy.
Depersonalizacja charakteryzująca się bezdusznością, poczuciem bezosobowości, cynizmem w patrzeniu na innych oraz obniżoną wrażliwością. Przejawia się traktowaniem innych osób w sposób przedmiotowy, ignorowaniem ich potrzeb i uczuć czy manipulowaniem innymi. Ten element, szczególnie w zespołowej rzeczywistości, warto zauważyć jak najszybciej.

Książką „Po prostu o emocjach” opisuje wypalenie zawodowe w opozycji do depresji i stresu, wskazując na różnice tych zjawisk. Dodatkowo, prezentuje stadia wypalenia zawodowego wraz z typowymi objawiamy. Czytając książkę, możemy w łatwy sposób poddać wstępnej refleksji naszą obecną sytuację i sytuację naszego zespołu. W rezultacie może być to pierwszy krok w stronę bardziej satysfakcjonującego życia zawodowego i efektywności zespołowej.

Kompetencje emocjonalne podstawą pracy coacha i trenera

Nie trzeba przekonywać, że coach i trener o emocjach warto by wiedział wiele, ponieważ niemal na każdej sesji coachingu, czy szkoleniu rozwojowym, pojawia się ten temat. Tej grupie rekomendujemy całą książę, a szczególnie jej ostatni rozdział, poświęcony szeroko rozumianym kompetencjom emocjonalnym. Zaliczamy do nich m.in. inteligencję emocjonalną czy empatię, współczucie i samowspółczucie. Nawiązuje także do sposobów radzenia sobie z emocjami, a jak wiemy, jest to niezwykle ważny aspekt pracy zarówno trenera jak i coacha. Opisany izraelski model radzenia sobie z emocjami BASIC Ph, może stać się użyteczną bazą warsztatów z efektywności osobistej bądź z radzenia sobie ze stresem. Świetnie sprawdzi się także przy tematach związanych z budowaniem pewności siebie i wielu innych. Model BASIC Ph składa się z następujących elementów:

B – Beliefs (strategie oparte o wiarę i przekonania),
A – Affects (strategie związane z wyładowaniem i wyrażaniem emocji),
S – Social (strategie oparte na relacjach z ludźmi),
I – Imagination (strategie związane z używaniem wyobraźni),
C – Cognition (strategie „rozumowe”),
Ph – Physical (strategie związane z ciałem).

Ciekawy prawda? Bardzo szerokie ujęcie człowieka i jego emocji. Już widzę sesje i szkolenia, na których rozgryzamy ten model i nadajemy mu jeszcze bardziej praktyczny wymiar.

Zainspirowani? Naszym zdaniem ta książka jest warta uwagi, dlatego zapraszamy do lektury.

Książka do kupienia tutaj: onepress – „Po prostu o emocjach. Jak radzić sobie…”