Ostatnie czasy nie służą budowaniu zgranych zespołów. Izolacja, częste absencje, praca hybrydowa - bez wątpienia wpływa na osłabienie zespołowych więzi i mniejszą identyfikację z zespołem. Pracownicy po prostu mniej się znają, nie mają czasu i przestrzeni na wzajemną integrację.
Wspieranie więc współpracy staje się kluczowym wyzwaniem dla HR, liderów, koordynatorów projektów.
Osobowość to zbiór względnie stałych cech, dyspozycji i zachowań człowieka, które dzięki swojej unikalnej kombinacji i różnym poziomie nasilenia, pozwalają odróżniać od siebie poszczególnych ludzi. Jest ona czynnikiem silnie wpływającym na role jakie jednostki przyjmują w pracy zespołowej.
Znajomość własnych cech i konkretnych predyspozycji pozwala nie tylko lepiej się rozwijać, ale zapewnia także poczucie stabilności w nowych sytuacjach. Dzięki wiedzy dotyczącej własnej osobowości, łatwiej:
- zaadaptować się do nowej roli,
- zintegrować się z grupą
- oraz podjąć się wykonywania powierzonych zadań.
Tworząc zespół, należy pamiętać o tym, że każdy z członków może posiadać różny typ osobowości, co z kolei przełoży się na odmienne przyswajanie i rozumienie informacji, zapamiętywanie, sposób wykonywania zadań itd. Dlatego tak ważna jest znajomość osobowości i ról członków naszego zespołu.
Typologia osobowości wg Hartmana
Jednym z najbardziej znanych podziałów jest Typologia osobowości wg Hartmana. Stosowana jest na całym świecie, zarówno do rekrutacji pracowników jak i planowania ich kariery. Jestrównież niezwykle pomocne przy budowaniu samoświadomości dotyczącej tworzenia zespołów.
Opisuje cztery główne typy osobowości, określone następującymi kolorami:
Cechą charakterystyczną „niebieskiej” osoby jest poszukiwanie i zdobywanie informacji, dzięki swojej analityczności i bystrości. W pracy zespołowej będzie odznaczać się sumiennością, wysoką precyzją, dobrą organizacją i uporządkowaniem. Co ważne, taka jednostka jest emocjonalna i wrażliwa, a więc do rozwoju niezbędna będzie dla niej akceptacja zespołu. Łatwo współpracuje z innymi, jest nastawiona na kontakt z innymi członkami.
Słabszą stroną takiej osoby może okazać się brak zdecydowania, wrażliwość na krytykę, niskie poczucie własnej wartości oraz zbyt intensywne skupianie się na wielu szczegółach.
Jest to osoba, która przejawia cechy indywidualisty i idealisty, skupionego na swoich planach, zazwyczaj w szerszym ich znaczeniu. Taka jednostka ma bardzo dobrą intuicję, przez co nie czuje potrzeby skupiania się na detalach. Jest też towarzyską osobą, dzięki czemu jest lubiana przez pozostałych członków zespołu. Jest komunikatywna, a zarazem jest także dobrym słuchaczem. Mocną stroną „białej” jednostki jest opanowanie, altruizm i przyjazne usposobienie. Czuje się dobrze w w zespole, w którym są jasno i konkretnie określone zadania oraz granice odpowiedzialności. Ważne jest dla niej także poczucie bezpieczeństwa i stabilności, jak i nowe wyzwania i możliwość rozwoju.
Słabszą stroną takiej osoby będzie brak zdolności analitycznych, słaba adaptacja do zmian oraz nieumiejętność zarządzania innymi. Kłopotliwa może także okazać się zbyt duża pamiętliwość.
Jest to silna i zdecydowana osobowość, urodzony naturalny lider zespołu, który preferuje logiczne i praktyczne zadania. Może być zamknięty w sobie, czasem gwałtowny w reakcjach, przez co będzie trudny w kontaktach z innymi ludźmi. Taka osoba odczuwa silną potrzebę kontrolowania sytuacji, dzięki czemu cechuje się wysoką samodzielnością, niezależnością w myśleniu i łatwością w podejmowaniu decyzji. Dobrze się także sprawdzi w trakcie rozwiązywania różnych problemów w zespole, przy jednoczesnym zajmowaniu się innymi zadaniami.
Do słabszych stron takiego lidera będzie należał brak cierpliwości, upór, brak empatii oraz skłonność do manipulowania pozostałymi członkami zespołu.
Jest to typ osoby lubiącej pracę samodzielną, wymagającą dużej kreatywności, jednak sprawdzi się również w pracy z innymi ludźmi. Taka jednostka cechuje się dużym optymizmem i otwartością na nowe wyzwania i inne osoby. Praca dla takiego człowieka jest przyjemnością; nie unika on zmian, jednak często działa instynktownie, co może okazać się słabą stroną.
Jest także chaotyczny i niezorganizowany i ma tendencje do subiektywnych osądów innych ludzi oraz do częstej dekoncentracji w pracy.
Każdy z zaproponowanych czterech kolorów i typów osobowości wg Hartmana, pozwala na lepsze zrozumienie poszczególnych członków zespołu i dostosowanie do nich pożądanej formy pracy. Znajomość tej typologii, pozwala lepiej dostosować sposób komunikacji oraz dobrać odpowiednią metodę pracy zespołowej.
Style zachowań komunikacyjnych - D. W. Merrill i R. Reid
Koncepcja Stylów Zachowań Komunikacyjnych oparta jest na Macierzy Stylów Społecznych. Dwa wymiary, które są kluczową częścią teorii to:
- asertywność
- wrażliwość/reaktywność.
W koncepcji wyróżnia się 4 style zachowań komunikacyjnych:
- Analityczny – niska asertywność i niska reaktywność
Są to osoby, które w kontaktach z innymi starają się operować faktami. W czasie rozmowy będą zbierać informacje i je podsumowywać. Starają się analizować i poznawać problem z wielu perspektyw. Operować będą na liczbach i danych, a nie opiniach i emocjach. Podjęcie decyzji może zająć im więcej czasu niż innym, gdyż muszą dogłębnie przyjrzeć się problemowi. Otoczenie może postrzegać ich jako osoby niekomunikatywne i trudne w nawiązaniu relacji.
- Kierowniczy – wysoka asertywność i niska reaktywność
“Kierownicy” w relacjach z innymi będą starali się przejąć inicjatywę i dominować. Skupiają się na własnych sposobach działania, także w kontaktach społecznych. Ukierunkowani są na rozwiązanie zadania i na tym skupiają tematykę rozmowy. Tak jak osoby wykazujące się stylem analitycznym, preferować będą skupianie się na aspektach technicznych. Ich wypowiedzi są rzeczowe, konkretne i zwięzłe.
- Przyjacielski – niska asertywność i wysoka reaktywność
Są to osoby ukierunkowane na innych. Zwracają uwagę na potrzeby i emocje swojego rozmówcy. Chętnie będą wspierać innych oraz słuchać ich opinii, problemów, planów. Będą starać się utrzymać dobry nastrój i wesołą atmosferę – tak aby rozmówca czuł się dobrze. Z powodu wyższej ugodowości mogą być postrzegane jako uległe i łatwowierne.
- Ekspresyjny – wysoka asertywność i wysoka reaktywność.
Ekspresja osób ukazuje się w ich dążeniu do nawiązywania kontaktów i relacji interpersonalnych. Są bardzo zaangażowane w rozmowę i swojego rozmówcę. Starają się nawiązać stosunki partnerskie z innymi. Starają się zwracać uwagę zarówno na własne potrzeby i prawa, jak i na potrzeby, prawa i oczekiwania innych.
Jakie role przybierasz - TEAMS
Jest to osoba kreatywna, specjalizująca się w generowaniu wielu różnych pomysłów i sposobów działania oraz rozwiązywania problemu. Charakteryzuje się nieszablonowym sposobem myślenia i działania. Dzięki zdolności patrzenia na problemy i cele z innej perspektywy niż większość, może dostrzegać rozwiązania, na które współpracownicy nie daliby rady wpaść sami. Ciężko jest jej pracować na wypracowanych już “na szybko” schematach działania bez wprowadzania nawet drobnych zmian i ulepszeń. Jednak w procesie tworzenia i generowania nowych pomysłów może zapomnieć o faktycznym wprowadzeniu planów w życie, działaniu i rozwiązaniu problemu z którym się zmaga.
Skupia swoją uwagę i energię na realizacji zadania i powierzonych mu obowiązków. W odróżnieniu od kreatora, lubi działać zgodnie z wytworzonym planem, bo dzięki temu zbliża się do rozwiązania. Wprowadza w życie wygenerowane rozwiązania. Skupia się na dopracowywaniu i kończeniu projektów. Niechętnie przyjmuje pozycję lidera grupy. Może charakteryzować się niższą elastycznością działania, gdyż zazwyczaj oczekuje jasnych, konkretnych instrukcji dotyczących oczekiwanych działań i wyników na poszczególnych etapach realizacji projektu.
Działa w sposób dokładny. Stara się kontrolować jakość działań i efektów. Przyglądając się procesowi zastanawia się jak można go usprawnić czy ulepszyć. Zwraca także uwagę na stosunek ryzyka podejmowanej aktywności do ewentualnych korzyści jakie może z niej czerpać. Potrafi odnaleźć najważniejsze elementy danego pomysłu czy planu i opracować kolejne etapy jego realizacji. Jednak zbytnio skupiając się na szczegółach może zapomnieć o głównym celu, do którego dąży.
Zwraca uwagę na zespół jako całość – buduje go i wyznacza mu konkretne cele do realizacji. W czasie wykonywania zadań nadzoruje pracę pozostałych członków. Charakteryzuje się wrażliwością na innych ludzi w swoim otoczeniu oraz na ich potrzeby. Stara się stworzyć środowisko, dzięki któremu wszystkim dobrze się pracuje. Gdy zajdzie potrzeba, potrafi stać się bardziej dominującym przywódcą. W związku z próbą ujęcia potrzeb i oczekiwań różnych członków zespołu, mogą zostać one źle wyważone. Może także pojawić się problem z ustaleniem priorytetów celów i działań.
Stara się poddać i wypracować pomysły działania, które są możliwe do realizacji. Zwraca uwagę na perspektywę makro oraz potrzeby rynku. Posiada zdolność do dokładnego i dobrego wypowiadania swoich myśli i planów. Cechuje się także decyzyjnością. Posiada bardzo dobrze rozwinięte zdolności interpersonalne i logicznego rozumowania, co pomaga mu wpływać na innych. Może jednak posiadać wygórowane oczekiwania w stosunku do innych oraz przeceniać ewentualne korzyści z podjętych działań.
Która typologia podoba Ci się najbardziej? Z jakich innych korzystasz w swojej praktyce? Zapraszam, podziel się w komentarzu.
PODOBNE WPISY:
- Role zespołowe – skuteczny sposób na zespołową analizę
- Praca z wartościami w zespołowym kontekście
- Skąd wiedzieć co motywuje mój zespół do działania?
Na podstawie:
- Barcik, A., Biesok, G., Bylinko, L. i in. (2017) Marketing i Rynek, nr 7, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
- Pawlik, M. (2020), 4 typy pracowników – jak dobrze komunikować się z każdym w zespole?,
https://niezbednikmanagera.pl/praca–z–innymi/4–typy–pracownikow/ - Lipińska-Grobelny, A. (2008). Wybrane determinanty stylów zachowań komunikacyjnych przedstawicieli handlowych. Roczniki Psychologiczne, 11, 1, 105-125.
- https://effectiveness.pl/
- Chandrasekaran, A., B., Megha, M., Sweetlin, M. An Automated Compatibility Prediction Engine using DISC Theory Based Classification and Neural Networks.
